Od 16 października 2023 r. zmieniły się możliwości zabezpieczenia płatności wynagrodzenia wykonawców za roboty budowlane.
Przed zmianą przepisów wykonawca mógł na każdym etapie budowy żądać od inwestora gwarancji, że ten zapłaci w terminie za wykonane roboty. Zgodnie z nowymi przepisami nie ma możliwości uzyskania takiego zabezpieczenia w sytuacji, gdy inwestorem jest Skarb Państwa. Dla wykonawców robót budowlanych zabezpieczenie to było istotnym elementem.
W sytuacji, gdy inwestorem w umowie o roboty budowlane jest właśnie Skarb Państwa to nie jest on zobowiązany do udzielenia gwarancji zapłaty określonej w art. 649(1) k.c. Jest to szczególnie istotne, gdyż teraz kontrahenci zawierający umowy o roboty budowlane (m. in. w trakcie partnerstwa publiczno-prywatnego) nie mogą automatycznie oczekiwać udzielenia gwarancji zapłaty od Skarbu Państwa. Ochrona wykonawcy będzie w związku z tym mniejsza.
Należy podkreślić, że w zakresie pojęcia „Skarb Państwa” nie zawierają się również spółki jednostek samorządu terytorialnego – czyli spółki miejskie lub gminne realizujące inwestycje samorządowe (najczęściej w imieniu gmin). Te podmioty nadal będzie dotyczył obowiązek przedstawienia gwarancji zapłaty na żądanie wykonawcy.
Zmiana została wprowadzona przez ustawę z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw.